dolma tarifi ne demek?
Dolma, sebze veya yaprakların içine çeşitli malzemelerle doldurulup pişirilmesiyle yapılan bir yemektir. Tarifi kullanılan malzemeye ve bölgeye göre oldukça değişkenlik gösterir. Genel olarak şunları içerir:
Temel Malzemeler:
- Doldurma: Pirinç (genellikle ince taneli), kıyma (kuzu, dana veya karışık), soğan, maydanoz, dereotu, çeşitli baharatlar (karabiber, kırmızı pul biber, kimyon, nane, vb.), bazen kuru üzüm veya kuru kayısı gibi kuru meyveler. Doldurma karışımı, kullanılan sebzeye veya yaprağa göre değişiklik gösterebilir. Örneğin, biber dolması için daha baharatlı bir karışım tercih edilebilirken, yaprak dolması için daha hafif bir karışım kullanılabilir.
- Sarılacak Malzeme: En sık kullanılan malzemeler asma yaprakları, lahana yaprakları, biberler (şiş biber, dolmalık biber), kabak, patlıcan ve domatestir. Bazı bölgelerde karnabahar, kabak çiçeği gibi farklı sebzeler de kullanılır. Yapraklar önceden haşlanarak yumuşatılır.
- Pişirme Sıvısı: Su, et suyu, domates suyu veya bunların bir kombinasyonu kullanılır. Bazen limon suyu veya sirke de eklenir.
Hazırlanışı (Genel Olarak):
- Hazırlık: Kullanılan sebze veya yapraklar temizlenir ve hazırlanır. Asma yaprakları kaynar suda haşlanır, lahana yaprakları ise tuzlu suda haşlanabilir veya fırında yumuşatılabilir. Biberler ve diğer sebzeler ise temizlenip içleri boşaltılır.
- Doldurma: Tüm malzemeler iyice karıştırılarak doldurma hazırlanır.
- Dolma: Hazırlanan karışım, yaprakların veya sebzelerin içine doldurulur. Dolma şekilleri de çeşitlilik gösterir.
- Pişirme: Dolmalar, tencerede veya fırında pişirilir. Tencerede pişirildiğinde, genellikle su veya et suyu eklenir ve düşük ateşte pişirilir. Fırında pişirilirse, üzerine biraz yağ veya sos eklenebilir. Pişirme süresi, kullanılan malzemeye ve dolma miktarına bağlıdır.
- Servis: Piştikten sonra sıcak olarak servis edilir. Yanında yoğurt, limon, salata veya başka garnitürler kullanılabilir.
Dolma Çeşitleri:
- Yaprak Dolma (Sarma): Asma yaprağı veya lahana yaprağı ile yapılan dolma.
- Biber Dolması: Dolmalık biberlerin içine doldurularak yapılan dolma.
- Kabak Dolması: Kabakların içine doldurularak yapılan dolma.
- Patlıcan Dolması: Patlıcanların içine doldurularak yapılan dolma.
- Domates Dolması: Domateslerin içine doldurularak yapılan dolma.
Her bir dolma çeşidinin kendine özgü hazırlanma teknikleri ve malzemeleri vardır. Tarifin tam detayları için, yapacağınız dolmanın çeşidini belirleyip o çeşide özel bir tarif bulmanız en doğrusudur. İnternette ve yemek kitaplarında çok sayıda farklı dolma tarifi bulabilirsiniz.